Το μυστήριο του ξανθού γονίδιου στα Νησιά Σολομώντα

• Οι νησιώτες πίστευαν ότι τα ξανθά μαλλιά προέρχονταν από τον ήλιο ή από τη διατροφή τους πλούσια σε ψάρια
• Μεταγενέστερες θεωρίες εξηγούσαν τα ξανθά μαλλιά με την μίξη του ντόπιου πληθυσμού με τους Ευρωπαίους
• Όμως το ξανθό γονίδιο εξελίχθηκε ξεχωριστά στην Ισημερινή Ωκεανία
• Παρατηρήθηκε ότι το 5-10% του αυτόχθονου πληθυσμού έχουν αυτό το διακριτικό ξανθό γονίδιο

Οι κάτοικοι των Νησιών Σολομώντα στον Ειρηνικό Ωκεανό έχουν πολύ σκούρο δέρμα που σπάνια συναντάμε σε κατοίκους εκτός Αφρικής. Έχουν επίσης την υψηλότερη εμφάνιση ξανθών μαλλιών σε οποιονδήποτε άλλο πληθυσμό εκτός Ευρώπης. Γεγονός που είχε εξάψει την περιέργεια πολλών επιστημόνων για δεκαετίες. Οι ντόπιοι πιστεύαν πως η αιτία για τα ξανθά μαλλιά ήταν η μεγάλη έκθεση στον ήλιο σε συνδυασμό με την διατροφή τους πλούσια σε ψάρια.

Το 2012 όμως οι ερευνητές βρήκαν ένα μοναδικό γονίδιο που προκαλεί αυτό το “φαινόμενο”. Μια μεμονωμένη μετάλλαξη είναι υπεύθυνη για σχεδόν το ήμισυ της παραλλαγής στο χρώμα των μαλλιών των κατοίκων όπως διαβάζουμε στο περιοδικό Science. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι αυτή η γονιδιακή μετάλλαξη φαίνεται να έχει λάβει χώρα στον Ειρηνικό, και όχι από την μίξη του ντόπιου πληθυσμού με τους Ευρωπαίους άποικους.

“Το ανθρώπινο χαρακτηριστικό των ξανθών μαλλιών προέκυψε ανεξάρτητα στην Ισημερινή Ωκεανία“, δήλωσε ο ερευνητής της μελέτης Eimear Kenny, μεταδιδακτορικός της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ. “Αυτό είναι αρκετά απροσδόκητο και συναρπαστικό.”

Οι συνάδελφοι του Kenny, Sean Myles και Nicholas Timpson ταξίδεψαν στα απομακρυσμένα νησιά του Σολομώντα, όπου ο Myles, τώρα καθηγητής στο Αγροτικό Κολλέγιο της Νέας Σκωτίας, είχε προηγουμένως σημειώσει έναν εκπληκτικό αριθμό ξανθών ατόμων.

“Έχουν αυτό το πολύ σκούρο δέρμα και τα φωτεινά ξανθά μαλλιά. Ήταν εντυπωσιακό”, είπε ο Myles σε δήλωση του. “Ως γενετιστής στην παραλία βλέποντας τα παιδιά να παίζουν, μετρούσα τη συχνότητα των παιδιών με ξανθά μαλλιά και με έκπληξη είδα ότι πρόκειται για το 5 με 10%“.

Αυτό δεν απέχει πολύ από το ποσοστό των ξανθών μαλλιών που συναντάμε και στην Ευρώπη, δήλωσε ο Ιρλανδός Kenny. Οι ερευνητές συγκέντρωσαν σάλιο από 43 ξανθούς και 42 μελαχρινούς νησιώτες για να αναλύσουν στοιχεία για τα γονίδια τους όσον αφορά το χρώμα των μαλλιών τους.

Η ανάλυση σε ολόκληρο το γονιδίωμα κατέληξε σε ένα απροσδόκητα σαφές αποτέλεσμα, σπάνιο στον κόσμο της γενετικής όπου ένα και μόνο χαρακτηριστικό μπορεί να επηρεαστεί από δεκάδες γονίδια. Ένα γονίδιο που ονομάζεται TYRP1, το οποίο βρίσκεται στο ένατο χρωμόσωμα εξήγησε το 46,4% της διακύμανσης του χρώματος των μαλλιών των νησιωτών. Μια μετάλλαξη σε αυτό το γονίδιο επηρεάζει ένα ένζυμο που είναι γνωστό ότι εμπλέκεται στην ανθρώπινη μελάγχρωση.

Αυτή η μετάλλαξη δεν εμφανίζεται στα ευρωπαϊκά γονιδιώματα, αποκάλυψαν αναλύσεις από 52 διαφορετικούς πληθυσμούς σε όλο τον κόσμο. Αντίθετα, φαίνεται να έχει προκύψει ανεξάρτητα και να διατηρείται στον πληθυσμό της Μελανησίας.

Αυτό κάνει το γονίδιο διαφορετικό από αυτό που είναι υπεύθυνο για τα μπλε μάτια για παράδειγμα, το οποίο προέκυψε από έναν κοινό πρόγονο μεταξύ 6.000 και 10.000 ετών πριν. Πριν από αυτό, δεν υπήρχαν μπλε μάτια.

Το εύρημα λύνει ένα γενετικό μυστήριο, αλλά υπογραμμίζει επίσης τους κινδύνους της υπόθεσης ότι τα ευρήματα γονιδιώματος από έναν πληθυσμό θα μεταφραστούν με ασφάλεια σε έναν άλλο, δήλωσε ο Carlos Bustamante, καθηγητής γενετικής στο Στάνφορντ.