Ολοκληρώθηκε χτες στο θέατρο “Αγγελος Σικελιανός”, στο Ξυλόκαστρο, το διήμερο επιστημονικό συνέδριο στο Ξυλόκαστρο με τίτλο “Νευροψυχολογία, 20 χρόνια μετά”. To συνέδριο διοργανώθηκε από το Ινστιτούτο Vivian Smith της Διεθνούς Νευροψυχολογικής Κοινότητας σε συνεργασία με το Δήμο Ξυλοκάστρου Ευρωστίνης το Σάββατο 18/6 και την Κυριακή 19/6 .
Διοργανωτής του σεμιναρίου (ανάμεσα σε άλλους αξιόλογους επιστήμονες) ήταν ο Ανδρέας Παπανικολάου, ομότιμος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Τενεσί, ιδρυτής και επί πολλά χρόνια διευθυντής του περίφημου Κέντρου Κλινικών Νευροεπιστημών στο Χιούστον και συνδιευθυντής του Ινστιτούτου Νευροεπιστημών του Νοσοκομείου Le Bonheur του Μέμφις.
Ο κ. Παπανικολάου έλκει την καταγωγή του από την Κορινθία και συγκεκριμένα από το Μούλκι. Είναι ομότιμος καθηγητής Κλινικών Νευροεπιστημών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Tennessee όπου διηύθυνε τον φερώνυμο τομέα, πρόεδρος του Κέντρου Εφηρμοσμένων Νευροεπιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου και επίτιμο μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Κλινικής Νευροφυσιολογίας και της Ελληνικής Νευροψυχολογικής Εταιρείας.
Χρημάτισε Σύμβουλος Ιδρύματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, διευθυντής του Κέντρου Κλινικών Νευροεπιστημών στο Πανεπιστήμιο του Τέξας – Houston Medical Center, καθηγητής στην Νευροχειρουργική και Νευρολογική Κλινική του ίδιου Πανεπιστημίου και έκτακτος καθηγητής Ψυχολογίας και Γλωσσολογίας στα Πανεπιστήμια Houston και Rice αντιστοίχως.
Συνέστησε και διηύθυνε το Summer Institute of Advanced Studies της International Neuropsychological Society, συνέστησε την International Society of Clinical Magnetoencephalography, σχεδίασε και διηύθυνε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Νευροψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει άνω των 300 άρθρων στην διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία στους τομείς της λειτουργικής οργανώσεως και της προεγχειρητικής χαρτογραφήσεως του εγκεφάλου, μία νουβέλα και δεκάδες κλινικά εγχειρίδια, τεχνικές, θεωρητικές και φιλοσοφικές μονογραφίες.
Με τον κ. Παπανικολάου βρεθήκαμε στο Ξυλόκαστρο την παραμονή του συνεδρίου και μιλήσαμε για το συνέδριο, την νευροψυχολογία, αλλά πάνω απ όλα για τον ίδιο, τις σπουδές του και τις διαφορές των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ.
Τί είναι αυτό το διήμερο συνέδριο εδώ στο Ξυλόκαστρο;
Το διήμερο δεν είναι ακριβώς συνέδριο, αλλά περισσότερο μια επανένωση. Το 2002 είχα την ιδέα να συγκεντρώσω στην Ελλάδα καθηγητές αλλά και φοιτητές από όλο τον κόσμο, που ασχολούνταν με την Νευροψυχολογία. Αυτό διατηρήθηκε για πέντε χρόνια, οπότε φέτος, 20 χρόνια μετά την πρώτη φορά να ξαναβρεθούμε, να κάνουμε μια επανένωση για να θυμηθούμε τις μέρες εκείνες. Αντιλαμβάνεστε ότι φοιτητές του τότε, είναι καθηγητές του σήμερα.
Πως αποφασίσατε να σπουδάσετε νευροψυχολογία;
Η αλήθεια είναι ότι ξεκίνησα να σπουδάσω στη Φιλοσοφική Σχολή, αλλά μετά το πρώτο έτος αποφάσισα να αλλάξω τελείως κατεύθυνση και έφυγα για τις ΗΠΑ, όπου ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στις νευροεπιστήμες και στην Ψυχολογία το 1978. Εργάστηκα στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Τέξας, όπου διηύθυνα το Κέντρο Κλινικών Νευροεπιστημών. Εκεί δημιούργησα ένα ερευνητικό πρόγραμμα για την νευροαπεικονιστική μέθοδο, την μαγνητοεγκεφαλογραφία για τον εντοπισμό των εστιών της επιληψίας και την προεγχειρητική χαρτογράφηση του εγκεφάλου.
Ποιο είναι το αντικείμενο της νευροψυχολογίας; Για τους περισσότερους από εμάς η νευρολογία και η ψυχολογία είναι δύο επιστήμες που αλληλεπιδρούν, είναι συμπληρωματικές, αλλά ταυτόχρονα είναι εντελώς διαφορετικές.
Η νευροψυχολογία είναι περισσότερο μία μεταπτυχιακή ειδικότητα της ψυχολογίας. Σχετίζεται με την γνωστική ψυχολογία και μελετά τον μηχανισμό βασικών λειτουργιών του εγκεφάλου, όπως η μνήμη και ο λόγος.
Έχοντας και την διεθνή εμπειρία, ποια είναι τα πλεονεκτήματα των αμερικανικών πανεπιστημίων και ποιες οι αδυναμίες των ελληνικών;
Ας μην υποτιμούμε τα ελληνικά πανεπιστήμια. Πολλά από αυτά, έχουν ορισμένες σχολές, οι οποίες είναι πολύ υψηλού επιπέδου. Επίσης στις ΗΠΑ δεν είναι όλα τα πανεπιστήμια καλά, ας μην ξεχνάμε πως υπάρχουν περισσότερα από 3000 πανεπιστήμια. Τα ελληνικά πανεπιστήμια ακολουθούν το μοντέλο της ηπειρωτικής Ευρώπης, όπου τα μαθήματα που διδάσκονται σε όλα τα έτη, αφορούν το συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο και οδηγούν σε εξειδικευμένο ή επαγγελματικό πτυχίο. Στις ΗΠΑ, όπως και στην Βρετανία, υπάρχει το αγγλοσαξωνικό σύστημα, όπου στα τέσσερα χρόνια του βασικού πτυχίου παρακολουθείς μαθήματα διαφόρων επιστημών και μόνον ένα σχετικά μικρό ποσοστό των μαθημάτων αφορούν την επιστήμη της επιλογής σου. Το πλεονέκτημα αυτού του συστήματος είναι ότι αποκτάς γενική μόρφωση στο πανεπιστήμιο την οποία , στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού συστήματος υποτίθεται αποκτάς στο λύκειο. Αλλά για να λογιστείς επαγγελματίας, φυσικός ή μαθηματικός ή γιατρός συνεπάγεται μεταπτυχιακές σπουδές.
Ποιο από τα δύο συστήματα θεωρείτε ότι είναι καλύτερο;
Καθένα έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Από μια άποψη είναι καλό να αποκτάς τις γενικές γνώσεις στο σχολείο μέσης εκπαίδευσης και να αποκτήσεις ειδικές γνώσεις στο Πανεπιστήμιο. Από την άλλη όμως υποχρεώνουμε τον φοιτητή να διαλέξει επιστήμη και κατ επέκταση επάγγελμα από τα δεκαοκτώ του χρόνια, που μπορεί να μην είναι ώριμος ή έτοιμος να κάνει τέτοιες επιλογές.
Οπότε αν ένα παιδί έχει την δυνατότητα να επιλέξει αν θα σπουδάσει στην Ελλάδα ή στις ΗΠΑ τι θα τον συμβουλεύατε;
Αν αυτό το παιδί ήταν καλός μαθητής με επίγνωση των στόχων του θα μπορούσε κάλλιστα να σπουδάσει εδώ και να πάει στις ΗΠΑ για μεταπτυχιακές σπουδές, εφ όσον η σχολή του είναι μια από τις καλές σχολές, που όπως σας είπα υπάρχουν σε όλα τα κρατικά πανεπιστήμια της χώρας. Αν είναι ένας μέτριος μαθητής, που δεν θα έχει την απαιτούμενη πειθαρχία και προσήλωση στους στόχους του τότε θα ήταν ίσως καλλίτερα να σπουδάσει στις ΗΠΑ, όπου το σύστημα θα τον υποχρεώσει να παραμείνει εντός των στόχων του.
Σας στήριξαν οι γονείς σας όταν αποφασίσατε να αλλάξετε κατεύθυνση και να πάτε στις ΗΠΑ για σπουδές;
Οι γονείς μου με στήριξαν με πολλούς τρόπους αλλά κυρίως με το να μου παρέχουν πλήρη ελευθερία επιλογών και τους χρωστώ, γι αυτό ευγνωμοσύνη.
Πώς ήταν για ένα παιδί από την Ελλάδα να βρεθεί ξαφνικά μόνο του στην άλλη άκρη του κόσμου;
Είναι αλήθεια πως όταν πήγα στην Αμερική, την δεκαετία του 70, βρήκα έναν κόσμο διαφορετικό από αυτόν που περίμενα. Θα έλεγα ότι εμείς στην Ευρώπη ήμασταν πιο προοδευτικοί και πιο προωθημένοι. Θυμάμαι, επί παραδείγματι ότι ενώ εμείς εδώ φορούσαμε παντελόνια καμπάνα, στην Αμερική ο κόσμος ντύνονταν όπως ο παππούς μου. Σκεφτείτε πως τα πρώτα χρόνια παπούτσια αγόραζα εδώ, όταν ερχόμουν στην Ελλάδα. Αλλά, βέβαια, στο Πανεπιστήμιο τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Ήταν ένα περιβάλλον οργανωμένο και σχεδιασμένο έτσι ώστε να αφοσιωθείς στις σπουδές σου.
Ποιες είναι οι αναμνήσεις των παιδικών σας χρόνων;
Δεν θυμάμαι με κάποιον ιδιαίτερο τρόπο τα παιδικά μου χρόνια. Σίγουρα ήταν πιο ανθρώπινες και ζεστές οι σχέσεις, σήμερα είναι απρόσωπες και απόμακρες, κυριαρχεί η ταχύτητα. Από τ’ άλλο μέρος, ο άνθρωπος έχει την τάση να εξιδανικεύει το παρελθόν.
Σκοπεύετε να επιστρέψετε στην Ελλάδα, μόνιμα;
Δεν νομίζω ότι είναι πλέον εφικτό. Μένω μόνιμα στο Χιούστον από όπου αφυπηρέτησα. Εκεί ζουν και εργάζονται τα παιδιά μου, και προπάντων οι δυο εγγονούλες μου. Έρχομαι, όμως, και έρχονται συχνά— τουλάχιστον δυο φορές το χρόνο.
Comments