Η εκπαίδευση του Πλάτωνα

Η εκπαίδευση του Πλάτωνα.

Η εκπαίδευση του Πλάτωνα ξεκινά με γραμματοδιδάσκαλο τον Διονύσιο, τον οποίο μνημονεύει στις επιστολές του, γιατί δεν θεωρούσε δίκαιο να αφήσει αμνημόνευτό τον δάσκαλό του.

Είχε για γυμναστή τον Αρίστωνα και ήταν πολύ επιμελής στην μαθητεία του, ώστε να νικήσει δυο φορές σε αγώνες, στα Ολύμπια και στα Νέμεα.

Αργότερα μαθήτευσε και στον Δράκοντα τον μουσικό, ο οποίος ανήκε στην σχολή του Μεγύλλου και ήταν μαθητής του Δάμωνα, τον οποίο Δάμωνα μνημονεύει και στον Θεαίτητο.

Πέρασε λοιπόν από το τρίπτυχο γράμματα γυμναστική-μουσική, έτσι ώστε να παρακινεί τους μαθητές του να διδαχθούν τα ίδια και αυτοί. Γιατί κατάλαβε ότι αυτές οι παιδεύσεις μπορούν να επανορθώσουν τα τρία μέρη της ψυχής.

Mε την γραμματική όξυνε το λογικό μέρος της ψυχής, με την μουσική τιθάσευε το θυμικό και με την γυμναστική δυνάμωνε το επιθυμητικό. Μετά από αυτά φοίτησε σε διθυραμβοποιούς, θέλοντας να ωφεληθεί από το εἰδος της τέχνης τους.

Μάλιστα, το πρώτο του σύγγραμμα, ο Φαίδρος, είναι διθυραμβώδης στο ύφος.

Φοίτησε και σε τραγικούς ποιητές, ζητώντας να αντλήσει την ιερότητα που βρίσκεται στην ποίησή τους. Φοίτησε και σε κωμικούς θέλοντας να ωφεληθεί από την φρασεολογία τους.

Μάλιστα, επηρεάστηκε από το ύφος του Αριστοφάνη, που υπερέχει των άλλων κωμικών. Το γεγονός ότι παραδέχεται την ανωτερότητα του ύφους του φαίνεται και από το παρακάτω επίγραμμα που συνέθεσε για τον Αριστοφάνη:

«Όταν οι Χάριτες έψαχναν ένα ταιριαστό για αυτές ιερό, βρήκαν του Αριστοφάνη την ψυχή».

Παρακολούθησε και τον Σώφρονα τον γελωτοποιό, επιζητώντας να μάθει την μιμητική του τέχνη, αφού ο συγγραφέας διαλόγων κάνει ουσιαστικά μιμητική προσώπων. Παρακολούθησε και ζωγράφους για να μάθει για την ανάμιξη χρωμάτων.

Στην συνέχεια ο Πλάτων φοίτησε δίπλα στον Σωκράτη για δέκα χρόνια, θέλοντας να μάθει ηθική φιλοσοφία, ανεδείχθη ο πιο κοντινός και καλύτερος μαθητής του περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον.

Αφού ωφελήθηκε από την ηθική του Σωκράτη άρχισε να του αντιπαρατίθεται και να καταγράφει τις συζητήσεις τους σε συγγράμματα που τελικά έπεφταν στα χέρια του Σωκράτη, όσο αυτός ζούσε ακόμα. Όταν ολοκλήρωσε τον διάλογο Λύσιν, αφού τον είδε ο Σωκράτης είπε στους συντρόφους του για τον μαθητή του Πλάτωνα:

«αυτός ο νεανίας με πάει όπου θέλει, όσο θέλει και σε όποιους θέλει».

Μετά την σπουδή στον Σωκράτη, πήγε στους Πυθαγορείους, θέλοντας δίπλα τους να κατορθώσει να μάθει να εκφράζει τον κόσμο με αριθμούς. Πολλά από αυτά που άκουσε τα παραθέτει στον Τίμαιο.

Παρακολούθησε ακόμα τον Κρατύλο τον Ηρακλείτειο και τον Έρμιππο τον Παρμενίδειο, θέλοντας να μάθει τις διδασκαλίες του Ηρακλείτου και του Παρμενίδη. Γι’ αυτό έγραψε τους δύο διαλόγους, τον Κρατύλο και τον Παρμενίδη, όπου παρουσιάζει τα δόγματα των προειρημένων ανδρών.

Και όταν έμαθε ότι την αρχή της φιλοσοφίας τους είχαν πάρει οι Πυθαγόρειοι από την Αίγυπτο, πήγε στην Αίγυπτο και αφού μυήθηκε στη γεωμετρία και στην ιερατική, αναχώρησε.

Κατόπιν πήγε στην Φοινίκη όπου έμαθε από τους Πέρσες την Ζωροαστρική διδασκαλία. Στην συνέχεια, πήγε στην Σικελία θέλοντας να δει τους κρατήρες της Αίτνας. Τότε άρχισε τις συνομιλίες του με τον Διονύσιο.

Τέλος επέστρεψε στην Αθήνα ιδρύοντας την σχολή του κοντά στο καταγώγι του Τίμωνα του μισάνθρωπου. Αυτός καλοδέχτηκε την συντροφιά με τον Πλάτωνα, παρόλο που ήταν δύστροπος με όλους του άλλους ανθρώπους. Υπάρχουν και τα σχετικά επιγράμματα:

«Κείμαι εδώ, αφού αποχωρίστηκα μια ψυχή ταλαιπωρημένη. Ποιος είμαι δεν θα μάθετε, κακοί εσείς, κακήν κακώς χαθείτε».

Και το δεύτερο:

«Προσπέρασε αυτήν την στήλη και μην με χαιρετάς, μην ρωτάς ποιος είμαι και τίνος είμαι γιος».

Σε ένα μέρος της σχολής του ο Πλάτωνας αφιέρωσε ιερό για τις Μούσες. Μαθητές την χολή του ήταν τόσο άνδρες, όσο και γυναίκες, όπως η Δεξιθέα από την Φλιούντα και η Λασθένεια από την Αρκαδία.

Ο Πλάτων αναφέρεται ως θειότατος, και δαιμόνιες, από μεταγενέστερους φιλοσόφους. Από την κλασσική περίοδο και εφεξής ο όρος Δαιμόνιος αναφέρεται σε κάποιον που έχει σχέση με τον θεό, θεόπεμπτος ή θεϊκὀς.

Ο Πλάτων, λίγο πριν πεθάνει, είδε τον εαυτό του να γίνεται κύκνος που πηδούσε από δέντρο σε δέντρο, έτσι ώστε να ταλαιπωρεί τους κυνηγούς που δεν μπορούσαν να τον πιάσουν.

Όταν ο Σιμμίας ο Σωκρατικός άκουσε αυτό το όνειρο, το απέδωσε λέγοντας ότι όλοι οι άνθρωποι θα προσπαθούν να καταλάβουν την σκέψη του Πλάτωνα αλλά κανείς δεν θα το καταφέρνει και έτσι ο καθένας κατά την άποψη του θα τον ερμηνεύει, άλλοι λέγοντας ότι θεολογεί, άλλοι ότι μιλάει για την φύση και ό,τι άλλο νομίζει ο καθένας.

Πηγή: Μεταπτυχιακή εργασία Χρήστου Εμμανουηλίδη «Ἀνωνύμου Προλεγόμενα εἰς τὴν Φιλοσοφίαν τοῦ Πλάτωνος», A.Π.Θ.